Woensdag 3 juli 2024

Telč 0 kmtotaal 328 km

Heel verstandig van ons dat we vandaag een rustdag hadden gepland. JM voelde zich gisteravond matig, ook al had Nederland met 3 - 0 van Roemenië gewonnen en hadden we nu eindelijk een nieuw kabinet: Schoof I.

Bij een rustdag hoort uitslapen, wat altijd een uitdaging is, omdat je meestal om 7:00 uur al de tent uit brandt.

De weergoden helpen mee vandaag. Het is herfstweer. Bewolkt. En vanaf 8:00 uur gaat het regenen. JM dut nog uren door en ik lees uitgebreid de krant, inclusief alle analyses van de 3 - 0 en ook nog die over het begin van de Tour. Daarna begin ik aan een roman van een hedendaagse bekende Tsjechische schrijver: ‘Materiaalmoeheid’ van Marek Sindelka.

Na een stevig ontbijt in het campingkroegje, waarbij aan de gebakken eieren ook de nodige spek is toegevoegd, lopen we net als gisteravond naar het mooie plein van Telč. Het lijkt een soort filmdecor. Een variëteit aan pastelgeveltjes. Niet voor niets staat het historisch centrum sinds 1992 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

In twee uurtjes ben je het pleintje wel rond, inclusief bezoek aan twee kerken, de bibliotheek en een paar souvenirwinkeltjes die echt leuke dingen verkopen. En nu?

De koffietentjes met heerlijk gebak lonken, maar dat kan nog wel even wachten.

Dan zien we dat er een tentoonstelling is in een gebouw van de universiteit. Het is een permanente expositie van de Tsjechische schilderes Míla Doleželová. Nooit van gehoord.

We lopen naar binnen en zijn onder de indruk van de prachtige veelkleurige schilderijen.

We lezen over haar leven. Een armoedige jeugd met een vader aan de drank. Hierdoor had ze veel contact met mensen aan de zelfkant van de maatschappij, vooral met de Roma. Ze voelde zich net als hen een outcast.

Op haar zeventiende tijdens de Tweede Wereldoorlog gaat ze naar een tante in Plzn, gaat werken in een chemische fabriek en leert schilderen.

Na de oorlog doet ze toelatingsexamen aan de kunstacademie in Praag. Ze wordt afgewezen, maar houdt vol en het jaar erna wordt ze gelijk in het tweede jaar geplaatst.

Naar de geest van de communistische partij gaat ze naast haar studie werken in een fabriek en ook daar ontmoet ze weer Roma.

Door relationele- en gezondheidsproblemen wordt ze depressief. Schilderen biedt troost.

In 1958 trouwt ze met de tien jaar jongere Jiří Mareš, een kunststudent. Ze zijn beiden gek van de Tsjechische Hooglanden en gaan daar wonen. Mila wordt steeds bekender als schilder. Toch blijft het eerst nog financieel buffelen.

In 1972 kunnen ze een groot huis in Telč kopen, aan het pleintje waar we nu zitten.

Hun woning wordt een zoete inval voor jan en alleman. Mila schildert hier heel veel. Naast het thema mensen die een strijd voeren om hun bestaan, vooral de Roma, schildert ze ook christelijke motieven. Ook hier gaat het om de lijdende mens. Veel tranen, maar ook troost.

Ook Míla krijgt het in haar verdere leven nog zwaar. Haar man is alcoholist en overlijdt al jong. Daarna zondert ze zich af, maar blijft schilderen.

Ze overlijdt op 72-jarige leeftijd.

Dankzij haar erfgenaam, de Dominicaanse orde, zijn de schilderijen in het jaar dat Míla 100 zou zijn geworden van over de hele wereld teruggekeerd naar Telč. Hetresultaat hiervan zien we nu.

Zo wordt een bezoek aan dit stadje waarvan we nog nooit gehoord hadden een ontmoeting met een heel bijzondere schilderes.

We hopen van harte dat er in het kabinet

Schoof I, in de geest van Míla, bewindslieden zijn die oog houden voor de outcasts, mensen die vanwege herkomst veel meer dan wij, witte bofkonten, moeten vechten voor hun bestaan.

Joke