Zondag 3 juli

Sansepolcro - Assisi

99 kmtotaal 525 km

We zijn het momentum voorbij, lezen we in de krant. Het punt om de opwarming van de aarde nog enigszins binnen de perken te houden. Soorten verdwijnen en soorten verschijnen. De bruine beer zal samen met de ijsbeer een nieuwe, gemengde generatie op poten zetten. Van de koraalriffen blijft nog weinig over. De wolf rekent Nederland weer tot zijn leefgebied, waarmee ‘Omsk’ in het Trojka-lied van Drs. P. vervangen kan worden door ‘Sneek’. En de mens? Zal die overleven of in ieder geval zijn leefgebied verplaatsen?

Aanpassen lijkt het devies. Aan het minder gebruiken van energie. Niet altijd alles van overal direct op je bord willen hebben. Niet overal heen vliegen.

Op de fiets zijn we een stukje op weg naar duurzaamheid, maar dat is niet voldoende.

Vandaag vraag ik me af of het menselijk lichaam zich binnen één generatie kan instellen op die paar graden extra warmte.

Hoe ga je daarmee om? Wat zijn mijn grenzen en daarmee mogelijk die van anderen? Kun je grenzen verleggen, individueel of collectief?

Het wordt vandaag uitzonderlijk heet: 38 graden, in de schaduw wel te verstaan. We hadden al gehoord dat weercode rood voor droogte was afgegeven voor Italië. Halverwege de dag vernemen we dat de overheid heeft opgeroepen om tussen 12 en 18 uur niet naar buiten te gaan. In Nederland wordt daaraan dan meestal toegevoegd: vooral voor 60-plussers, een risicogroep waartoe wij behoren. Ook wordt in Nederland lichamelijke inspanning afgeraden. Maar ja, wij zijn hier niet voor niets op de fiets.

Veel vocht tot je nemen, is ook belangrijk. Op een dag als vandaag drink ik maar liefst vier liter water, vijf cappuccino, wat thee, eet ik een pond vers fruit en bijna een halve liter yoghurt. Dat is meer dan zes liter vocht. Daarvan verdwijnt er maar tien procent via mijn blaas. De rest is zweet en damp.

Wij zijn de uitzondering. De meeste mensen blijven zo te zien inderdaad gehoorzaam binnen. Er is wat verkeer, maar veel mag je het niet noemen. Het is trouwens ook zondag, dus het werkverkeer bestaat hooguit uit heen en weer rijdende geestelijken, een verdwaalde politieauto en een ‘ambulanza’.

Die laatste hopen we niet nodig te hebben. We weten uit ervaring dat bij ons de grens ligt bij 37/38 graden. Bij 40 gaat Joke in de slaapstand, dan is het niet veilig meer. Die 40 halen we vandaag niet, maar we fietsen nu wel een van onze langere afstanden ooit, zoals gezegd: een kleine honderd kilometer.

De zon voelt vanaf 9:00 uur al onprettig, beginnend bij licht irritant. Met het verstrijken van de uren wordt dat meer en meer. Tenslotte is het als een mokerslag elke keer als we uit de schaduw komen.

We zoeken zoveel mogelijk schaduw op: als er rechts schaduw is, rijden we zoveel mogelijk rechts. Als er links schaduw is, fietsen we gewoon een stukje tegen het verkeer in. Alles beter dan de volle zon!

Je moet er trouwens niet aan denken, wat er zou gebeuren als je op het asfalt valt. Je zou levend worden geroosterd. Vooral het diepzwarte, verse asfalt lijkt een potentiële bedreiging. De ergste stukken zijn die, waar geen wind is, waar de temperatuur kan oplopen tot vijftig graden. Daar moet je zeker niet stoppen. Zo leer je te spieden naar elk detail.

Maar waarom doen we dit? Om onszelf te bewijzen? Voor mij zit er misschien ook een diepere onderlaag. De mens zal moeten leven met hogere temperaturen. Is het niet onze generatie, dan wel de volgende.

Na een lang stuk zonder rust-, plas- en drinkgelegenheden komen we langs een bar. Uitgelaten jongeren staan buiten onder het schaduwrijke afdak. Is dit een openbare bar of een lokale samenscholing?

We houden stil en worden meteen uitgenodigd. Behalve de jongeren zijn er ook twee mannen van rond de veertig en een van onze leeftijd. Een sportkantine met coaches? We krijgen meteen bier aangeboden, maar we geven aan dat we nog verder moeten fietsen. Water dan? Ze komen met drie grote flessen gekoeld water aandragen.

Een van de veertigers is erg uitgelaten en hij probeert in imitatie-Engels zijn waardering uit te spreken voor Max Verstappen, Johan Cruyff, Johan Neeskens. En nog veel meer Nederlanders die we níet kennen, waarschijnlijk door zijn bizarre uitspraak. ‘Amstérdaam’, ‘Einto-fen: PSV’, hij gaat maar door in zijn ongeremde enthousiasme. Een meisje komt naar ons toe. Zij spreekt wel goed Engels. Ze schaamt zich voor het luidruchtige gedrag van deze man en biedt haar excuses aan. Ach, wij vinden het wel een leuke vertoning. ‘Kraajietsjèk - Wim-beldonn!’ roept onze enthousiasteling als hij weer langs ons loopt.

Men vindt het wel interessant, al dat gefietst van ons. Het meisje komt weer naar ons toe en vraagt of we in de buurt een slaapplek hebben; ze nodigt ons uit voor het feest van vanavond. Helaas, we moeten nog vijftien kilometer verder: Assisi en dan nog naar de camping een stukje hoger.

We hoeven niet te betalen en worden hartelijk uitgezwaaid. Dit is de generatie die zal moeten leven met hogere temperaturen. Mooie mensen. Ik heb er wel vertrouwen in.

Misschien moet ik me niet zo druk maken om die klimaatverandering al fietsend in te leven.

Daarvoor is het nu te laat. We moeten nog een plek voor de nacht hebben.

Eerst naar Assisi. Honderd meter stijgen. Ik heb een route uitgezocht die niet over de hoofdweg gaat maar directer. Die is bij nader inzien wel vijftien procent. Onderaan neem ik een van de tassen van Joke over. Het lukt mij voor driekwart om te fietsen. Stukje bij beetje: fietsen en uitblazen, fietsenen uitblazen. Het kost mij wel veel moeite. We moeten pal langs de zuidmuur. De stenen gloeien nog na van de hele dag zon.

Na een uitputtingsslag zijn we in Assisi. Nee, in het onderste deel van de stad. We moeten nog een half uurtje door. Weer fietslopen we ons een weg naar boven. Mijn benen verzuren telkens eerder. Dan zijn we boven. Ik voel dat ik echt niet verder kan. Maar de camping ligt nóg hoger en het is inmiddels donker geworden.

Het zal nog steeds ruim boven de dertig graden zijn. Met mijn laatste krachten kom ik boven bij de receptie van de camping aan. Ik kan moeilijk uit mijn woorden komen, want mijn tong plakt aan de binnenkant van mijn mond. Niet bevorderlijk voor het Italiaans.

Ik wil niet naar binnen, daar is het hooguit nog warmer. Ik laat Joke daarom alleen de incheck doen. Op de trap zit ik, naast onze fietsen, voorovergebogen op mijn knieën omeven in mezelf en weg te zijn.

‘Is something wrong? Can I help?’ Iemand buigt zich voorover naar mij en spreekt mij met een zachte stem toe. Ik kijk omhoog en zie: Jezus! Onmiskenbaar Jezus, lang haar, baardje, wit gewaad; precies zoals in de kinderbijbel. Hij lijkt ook een beetje op John Lennon door zijn brilletje. Die had-ie niet in de kinderbijbel. Ik word ineens teruggeworpen in twee tijdperken tegelijk: de jaren zeventig èn het begin van de jaartelling.

‘No, I’m allright’, zeg ik en ik merk dat dit ook zo een scène uit Jesus Christ Superstar had kunnen zijn. Jezus glimlacht, hij pakt zijn houten fluit die hij onder zijn arm had en speelt een deuntje en loopt verder.

Ik denk nog na over die twee tijdperken. Toen wist niemand nog iets van klimaatverandering.

En Jezus had geen brilletje.

En ik geen fiets.

Jan Marten