Dinsdag 6 juni 2023

Mantova - Montagnana

84 kmtotaal 768 km

We rijden aan het eind van de dag door het oude stadje Legnago. Nooit van gehoord. Het is wel de geboorteplaats van Antonio Salieri (1750-1825), de in de muziekgeschiedenis wat dubieus weggezette tijdgenoot van Mozart. Tenminste: in de populaire versie ervan.

Niets dat nu nog doet herinneren aan Salieri. Behalve dan de aanwezigheid van een hotel met zijn naam.

De beste man is dan ook op zijn zestiende vertrokken uit Legnago.

Vóór die tijd krijgt hij les van de plaatselijke organist. Dat is het enige dat we kunnen vinden wat betreft de muzikale relatie van Salieri met zijn geboortestad.

We moeten dus wel even een kijkje nemen in de dom. Hier zal Salieri zijn eerste muzikale stappen hebben gezet.

Nu is het zo, dat Joke en ik onderweg nooit tegelijk een kerk bezoeken. Er moet altijd iemand bij de fietsen blijven. Dat levert wel een tijdverlies op. Maar er is ook iets leuks aan: we vertellen elkaar naderhand wat we gezien hebben, wat we mooi en wat we niet mooi vonden. Of we noemen dat aspect waarvan we denken dat de ander dit bijzonder vond.

Joke kijkt eerst. Als ze terugkomt, zegt ze: ‘Er is één ding dat heel bijzonder is.’

Met deze woorden ga ik op mijn beurt de kerk verkennen. Ik loop binnen en sta als enige bezoeker, in een kerk van middelgrote omvang, met aan de zijkant een achttal nissen, waar je kaarsjes kan branden, een groot altaar. Hier en daar wat liedbundels, altijd interessant voor kerkmuzikanten. Er staan bloemen, soms echte, soms van die neppe, die je hier in Italië zo vaak in alle verschoten tinten op heilige plaatsen aantreft.

Maar ik probeer nu alleen met Jokes ogen, en haar aanwijzing ‘één ding’ te kijken. Ik vergeet ondertussen die hele Salieri, ik heb het orgel niet eens gezien. Ik loop van nis naar nis, met elk een eigen heilige. Je kunt voor 50 cent overal een kaarsje aansteken. Sommige kerkbezoekers hiervoor hebben dat ook gedaan. Ik zie niets wat direct mijn aandacht opeist. Ik bestudeer het altaar. Ik zie nog steeds niets waar, met Jokes ogen, iets bijzonders mee is. De schilderijen misschien? Ik twijfel, ik wil nog een keer de kerk rondlopen, want ik kan toch niet terugkomen zonder een antwoord?

Als ik de deur van het portaal naar buiten opendoe, draai ik me nog één keer om, en dan zie ik het! Bij elke nis brandt één kaarsje. Dat is nooit zo. Want sommige heiligen, sommige plekken, mogen zich in een ruimere aandacht verheugen dan andere. De ene heilige is nu eenmaal populair, een andere daarentegen wat ondergesneeuwd.

Ik zie nu precies acht kaarsjes branden, bij elke nis één, en ook nog een kaars bij het altaar. Of dat toeval is, of niet weet ik niet. Er kan natuurlijk iemand langs zijn geweest met een diep gewortelde aversie tegen discriminatie. Hoe dan ook: als je je ogen een beetje dichtknijpt is het bijzonder. Maar Joke zei toch ‘één díng’? Is dit een ding? Nou ja, als ze ‘ding’ als ‘aspect’ bedoelde, klopt het.

Ik loop de kerk uit. Joke staat twintig meter verderop een foto te maken van de voorgevel terwijl ik in de hoge deuropening sta.

Ik steek mijn wijsvinger omhoog: één.

Joke glimlacht.

Jan Marten