Donderdag 25 mei 2023

Bardolino- Toscolano

65 kmtotaal 260 km

Vandaag hoeven we maar 59 kilometer te fietsen. Een makkie. We hopen dus voor drieën de camping te bereiken.

Er moet rond het Gardameer in 2021 een prachtig fietspad van 140 kilometer zijn aangelegd, en dat voor de lieve som van 100 miljoen euro. Waanzinnige uitzichten worden ons beloofd door verschillende, naar wij denken betrouwbare, bronnen.

We zitten nu op een camping aan het meer en we willen naar een camping, ook aan het meer, aan de overkant. De logica leert ons dat wij dan gewoon deze rondweg kunnen volgen.

De eerste vier kilometer lukt het goed. Gelukkig is het geen hoogseizoen want dan zouden we veel paden direct langs het meer moeten delen met flanerende wandelaars. Eigenlijk altijd Duitse toeristen, en die hebben hier een behoorlijke omvang, dus daarmee moet je echt rekening houden.

We merken de inconsistentie van de Italiaanse bebording op. De route bestaat op dit stuk uit een tegelpad en een zandpad. Bij het tegelpad staat een bord: ‘verboden voor fietsen’, met een verwijzing naar links, het zandpad. Daar staat een bord ‘wandelpad’. Hm, mijn brein heeft het daar moeilijk mee. Ik aarzel. Ik kies voor links omdat rechts de specifieke verwijzing voor fietsers stond. Op het zandpad komen we tot mijn verbazing vooral wandelaars tegen, en de fietsers zien we op het ‘verboden’ pad rijden.

Na een kilometer kijk ik achterom en zie ik dat daar de aanwijzingen precies andersom zijn: fietsers op het betegelde deel, wandelaars op het zandpad.

Opeens houdt dit fietspad op en moeten we kennelijk bovenlangs, langs de autoweg 50 meter hoger, onze trip vervolgen. Op de kaart zien we dat na twee kilometer het fietspad weer direct langs het meer begint. Maar ja, hoe kom je daar? Het fietspad ligt namelijk achter een camping. Dan moet je dus het campingterrein op. Onder de slagboom door en dan maar hopen dat je ergens de achteruitgang kan vinden. En dat dit geen trap is.

Het blijkt hier een aaneengesloten reeks van campings, zodat we telkens onverrichter zake vanaf de bovenweg een paar honderd meter rijden en weer omkeren.

Afijn, na een uur zijn we hemelsbreed vijf kilometer opgeschoten. En aardig vermoeid van dat telkens naar beneden en boven rijden.

Overigens: als we op de bovenweg rijden, is het fietspad mooi en duidelijk visueel gescheiden van het autogedeelte: roodbruin geverfd, herkenbaar, net zoals bij ons in Nederland. Maar even later is het fietspad helderblauw geschilderd. Ook zichtbaar, maar waarom nu ineens in een andere kleur? Weer een kilometer verder is het voor ons bestemde weggedeelte groen geschilderd. Huh? En waarom dit specifieke groen, dat voorbehouden is aan de bewegwijzering van autosnelwegen? Als fietser mijd je die kleur: dit is niet voor jou! Was het budget van 100 miljoen niet toereikend en heeft men hier met goedkope restjes verf gewerkt? Of is er sprake van deelgemeentes die elk fanatiek hun eigen kleuren blijven gebruiken?

Na twee uur fietsen komen we weer dicht bij het meer. Het lastige is, dat je in zo’n voortdurend drukke omgeving nooit ergens een sanitaire stop in de vrije natuur kan maken, dus moet je op zoek naar een niet al te dure tent om wat te drinken én te plassen. Altijd leuk, maar het kost behalve geld vooral tijd. Zo rond het middaguur zijn we tien kilometer opgeschoten.

Na weer een klein stukje fietspad langs het meer worden we nogmaals gedwongen met de auto’s mee te reizen. Wel is ernaast een aparte fietspad. Nou ja, fietspad? Het is eerder een verzameling van stoepjes-langs-de-weg van een tot anderhalve meter breed, bedoeld voor wandelaars én fietsers, en dan meestal in beide richtingen. Een enkele keer loopt er een middenlijn, maar voor wie eigenlijk? Soms zie je duidelijk een wandelaar of een fiets op het pad geschilderd, in het laatste geval soms met de bedoelde rijrichting. Want denk erom: in Italië is het niet per definitie zo dat je rechts fietst. Op het pad kan namelijk aangetekend zijn dat je de linkerstrook moet aanhouden.

Maar veel van de geschilderde aanduidingen op straat zijn vaag: is dit nu een wandelaar of een fiets? En staat er een pijl? Zo ja, waarheen eigenlijk? Alleen grondig historisch onderzoek zou dan uitsluitsel kunnen geven, maar ja: wij willen snel door.

Dan komen we bij een nieuw stukje fietspad. Het ligt vrij van de weg in een grasveldje, een voor ons welkome oase van rust. Maar waarom is het zo aangelegd? Het gaat als een golfbeweging naar links en dan weer naar rechts, en dat een keer of acht. Alsof de ontwerper in de war was met zijn opdracht in een Natura-2000-gebied, heeft hij hier een meanderend fietspad laten aanleggen.

Wat verderop gaat het fietspad weer direct langs de autoweg. Nu is het verwonderlijk recht. Maar er zijn hekjes dwars op het pad geplaatst, telkens twee of drie achter elkaar.

Ik kijk tweehonderd meter rechtuit en ik zie een dertigtal van die hekjes precies in één lijn staan. Misschien dat Femke Bol hier opgewonden van raakt, maar een bepakte vakantiefietser maak je hier niet blij mee.

In Nederland gebruiken we deze hekjes om fietsen te weren, hier zijn ze bedoeld om fietsen te vertrágen. Nou, dat lukt bijzonder goed. Soms moeten we afstappen en heen en weer steken om de tweewieler er überhaupt door te krijgen. Een tandem, ligfiets of een tweezitswandelwagen moet je erover heen tillen!

Ondertussen razen de auto’s naast ons gewoon door. Het bordje ‘50’ geeft in Italië kennelijk de minimumsnelheid aan.

Nog even die hekjes: ze zijn van die 100 miljoen euro donkerbruin geschilderd. Ter contrast met het donkergrijze fietspad. Allicht dat je er ‘s avonds in de regen ééntje over het hoofd ziet.

Zo af en toe zijn er reflectoren op de hekjes geplakt, maar dan zo lukraak dat ik vermoed dat dit privé-initiatieven zijn.

Gek genoeg plaatst men op de hekjes altijd (maar dan ook echt áltijd) het bekende rode

verbodsbord ‘verboden voor fietsers’, zodat je vaak in één blik het bord ‘fietspad’ boven het bord ‘verboden voor fietsers’ ziet.

Daar heeft mijn brein moeite mee. Ik pijnig me suf, wat de Italianen hier nu werkelijk bedoelen. Ik kom niet verder dan ‘je mag er wel door, maar het is verboden om dwars door dit hekje te fietsen’. Zinloos, lijkt me. Wie zou er met zijn kostbare rijwiel een poging willen doen door een stevig in de grond verankerd hekwerk heen willen rijden?

Vaak komen we andere borden tegen: ‘werk in uitvoering’, ‘omleiding’. Die hebben hier de betekenis van ‘er zou hier wat aan de hand kunnen zijn, maar dat is er niet’. Een geruststellende gedachte als je deze borden op je weg ziet.

Maar pas op als je een tijdje geen borden tegenkomt. Je kan zomaar een schoffelende gemeenteambtenaar of een weginspecteur-op-de-knieën tegenkomen. Geen nood, die kunnen nog zelf aan de kant. Wat moeilijker wordt het met de vele vuilnisbakken die langs de weg staan. Want die zetten ze hier vooral óp het fietspad neer. Maar ook dit is relatief. Sommige zaken blokkeren definitiever het fietspad: een geparkeerde auto, een lantaarnpaal, een verkeersbord, een verkeerslicht. Soms een hele bushalte. Daar staan dan ook weer mensen. ‘Goedemiddag, ik ben hier op de fiets met vakantie, kunt u even een voor een een stapje opzij doen?’

Italianen zijn ook verzot op rotondes. Leuk voor de auto, maar als je het fietspad apart aanlegt, moet je ook zorgen dat fietsers de rotonde rónd kunnen rijden en niet alleen de eerste afslag rechts moeten nemen.

Je komt er in dat laatste geval na honderd meter pas achter, zodat je dan met de fiets aan de hand terug moet naar een eerder punt om alsnog op de autoweg te stappen.

Zoals te verwachten uit dit geschetste principe komen er, wanneer je noodgedwongen op de autoweg rijdt, vaak fietspaden bij, maar geen idee waar ze ooit begonnen zijn. Het begon dan als een smal wandelpad en werd telkens breder. Daarna begint een fysieke scheiding en pas daarna zet men er het bord ‘fietspad’ neer. In het gunstigste geval kom je er door je fiets over een rand heen te tillen. Maar vaak staat er een hek tussen het fietspad en de autoweg. Zo fietsen we het laatste stuk op een heel drukke weg, terwijl we kilometers lang, pal naast ons het fietspad zien liggen, gescheiden door een stevig en aaneengesloten hek.

Al met al schiet het niet op en pas om 18 uur zijn we op de camping. Van een fietspad rond het Gardameer hebben we, met uitzondering van een stukje hier en een kilometertje daar, niets gemerkt. Juist door de kunstmatige scheiding tussen fietsers en auto’s binnen het adagium ‘de auto prevaleert’, kom je hier niet ver. Het fietspad is bedoeld voor wandelende gezinnen met een kinderen op een fiets met zijwieltjes. Die kunnen onder de hekjes door.

Morgen hopen we echt te kunnen fietsen.

Jan Marten