Zaterdag 28 april 2019

Jülich - Remagen 107 km
totaal 168 km

En ik had een paar dagen geleden nog zo gezegd dat Joke ze niet moest inpakken, die grote fietshandschoenen. Bijna dwingend. Omdat ik de laatste winter, op drie dagen na, nooit handschoenen aan hoefde, dacht ik dat ik ze in de lente toch zéker niet nodig had.
Het zit namelijk zo. Omdat ik sinds augustus altijd ‘s ochtends koud douche, heb ik nauwelijks meer last van dooie vingers.
Dat er een oorzakelijk verband is tussen mijn besluit om voortaan alleen nog koud te douchen en de afwezigheid van dooie vingers in de winter, is mijn eigen invulling. Het is zeker niet wetenschappelijk bewezen. Het zou ook gewoon de opwarming van de aarde kunnen zijn.
Het is vandaag zo koud en nat, dat na een uur rijden mijn vingers toch weer wit worden. Joke is de reddende engel, die plotseling onder uit de tas de lekker warme handschoenen opdiept.
Vannacht hebben we het behoorlijk koud gehad. Vorig jaar zijn we overgegaan op donzen zomerslaapzakken. Na zoveel jaren Spanje en Portugal waren we gewend ‘s nachts in een opengeritste slaapzak of zelfs er bovenop te slapen. En waarom anderhalve kilo extra meesjouwen als je die toch niet gebruikt? De nieuwe slaapzakken zouden volgens het boekje tot temperaturen van vijf graden comfort moeten bieden. ‘Nou ja,’ zei de verkoper ‘dat moet je wel met een korreltje zout nemen. Meestal valt het tegen.’ Vannacht was het acht graden. Het viel tegen, zoals Joke al beschreven heeft.
Maar zo koud zal het toch niet meer worden op weg naar de zomer?
Nu is het een graad of twaalf en het regent bij vlagen. Ik ben blij met mijn nieuwe fietsthermometer (honderd gram). Eigenlijk is het een draadloze fietscomputer, met (maximum en gemiddelde) snelheid, afstand, hoogte, helling, tijd en weet ik wat niet al. Mooi ding. Als-ie het doet. Maar na de afstelling door de fietsenwinkel heeft-ie nog vijf kilometer in goede orde gewerkt. Nu doen alleen nog de tijd het en de temperatuur.
En dat laatste is wel interessant: hij reageert op elke wisseling. In een van de buien zie ik de temperatuur dalen naar zes graden. Dit klopt met het gevoel. Zelfs met de warme handschoenen aan heb ik dooie vingers en tenen.
Deze lage temperaturen hebben wel een voordeel. We hoeven niet meer te stoppen om de waterkan ter hand te nemen. Gewoon: onderkaak naar voren en vullen maar.
We stoppen bij een supermarkt. Bij de ingang zit een bedelaar. Hij heeft een schaaltje met geld naast zich. Zo’n tien, twaalf euro ligt er in. De lokale bevolking is zo te zien genereus.
De rolverdeling bij ons is vrij traditioneel: Joke doet de boodschappen, ik pas op de fietsen. Ik bekijk daarbij het weer, de route en soms doe ik een technisch klusje, kortom: alles wat een doorsnee traditionele man zou doen. Nee, ik ga niet bij de bedelaar staan. Ik hou wel van een praatje in den vreemde, maar een bedelaar gaat mij toch te ver. Je weet nooit met wat voor iemand je te maken hebt...
Joke blijft lang weg. Natuurlijk, ze moet zoeken. Elke winkel in een ander land heeft een andere indeling. Ze is daarbij behoorlijk prijsbewust, dus dat kost tijd. Daarbij is ze nog algemeen geïnteresseerd in wat er lokaal verkocht wordt. Dat kost nog meer tijd. Ten slotte: ze is vriendelijk en met compassie. Ze laat iemand gauw voorgaan. ‘Ja, wir haben Urlaub!’ Zo kom je natuurlijk niet in Venetië.
Zelfs de bedelaar duurt het te lang. Hij gaat even weg. Maar uit wat ik zie, spreekt iets wat ik niet voor mogelijk had gehouden: hij laat zijn bakje geld staan!
Ik voel me klein worden door zijn onvoorwaardelijk vertrouwen in de mensheid. Misschien is hij al een stapje hoger.

Tijdens onze koude rit ruiken we de dat sommige huishoudens de open haard aan hebben. De geur van verbrand hout: het heeft altijd iets gezelligs. Ik heb meteen herinneringen aan een een knisperend haardvuur in een witte winter. Ik ruik nog iets anders. Om de kilometer weet ik het zeker: kolen! Kolen, ik was het bijna vergeten, maar zo rook het vroeger altijd in de winter. Ik ben namelijk nog van vóór het aardgas. Ik herinner me nog mijn opa en oma terwijl ze bomen zaagden voor het fornuis, maar wij, wij hadden steenkool. Een luxe. De kolenboer kwam voor de winter en stortte zijn vracht in ons kolenhok.
Tijdens een flinke besneeuwde winter, het zal 1967 zijn geweest, dreigden onze kolen op te raken. Ik werd door mijn ouders erop uitgestuurd met mijn slee (ik had een extra lange) om twee zakken kolen te halen bij de kolenboer.
Ja, die geur. Ik was die bijna vergeten.
Misschien zijn ze hier aan de Roer langer kolen blijven stoken. Het klopt ook wel. Ze delven hier bruinkool. De heuvels die we zien, zijn vaak niet natuurlijk maar het gevolg van de bruinkoolwinning. Bruinkool en milieu: daar moeten we het maar even niet over hebben, maar het wordt hier nog steeds enthousiast uit de grond gehaald. Hele dorpen en bossen moeten ervoor wijken.

We gaan vandaag van het Roerdal naar de Rijn. Dit betekent dat we een heuvelrug van tweehonderd meter over moeten. Heel prettig om bij deze temperaturen een helling te moeten nemen. Het maakt je warm. Het hoogste punt vormt de waterscheiding tussen de Maas (de Roer mondt uit in de Maas) en de Rijn. Ik geloof niet dat Joke zich hier erg druk over maakt. Gelijk heeft ze: de energieproblematiek is veel belangrijker.
Na een snelle afdaling, tweehonderd meter naar beneden, komen we bij de Rijn. De Rijn! Ik ben aan de Rijn geboren.
We zullen de komende dagen langs de Rijn blijven fietsen.

Vannacht wordt het nog kouder. We doen allebei ons thermo-ondergoed aan. We leggen onze picknickdeken over de slaapzak en doen onze donsjassen in onze slaapzak. En natuurlijk: wollen sokken aan. Joke doet ook haar nieuwste gadget, de buff (veertig gram), op. Als ze nog even gaat lezen voor het slapengaan, ziet ze er met haar bril precies uit als zo’n oud Oekraïens vrouwtje.
Wel lief, trouwens.

Jan Marten