Vrijdag 23 juni 2017

Vila de Cruces - Santiago
48 km totaal 1175 km

We zijn er! We rijden om 13:30 Santiago binnen! Nu van een andere kant dan in 2014. Toen had ik Joke nog zo beloofd om bij het bord 'Santiago' te stoppen om een foto te maken. Maar ik reed er straal voorbij, met een vaart van 30 of 35 kilometer per uur, geconcentreerd op de weg. Dus zag ik niets. En Joke kon niets anders doen dan doorrijden, achter mij aan...

Dit jaar zouden we het anders doen. We zouden alle twee rustig rijden en elkaar waarschuwen als het eerste bord er stond. Desnoods zou Joke blijven staan. Ze gaat ervan uit dat ik vroeg of laat toch wel terugkom. Dat is in het verleden altijd zo gebleken.

Waar we in 2014 vanuit Frankrijk vanaf de hoogte binnen kwamen, komen we nu uit het dal. Ons GPS-spoor wijst een weg over allerlei bochte weggetjes, deels zand- en bospaden. Het is de oude toegangsroute van de wandelende pelgrims. Ook een aardig, vergeten dorpje vlak voor het begin van Santiago passeren we. Ik moet echt zeggen: op deze kleine binnendoorweggetjes is het een veel sfeervoller binnenkomst dan in 2014 via de grote weg. Het is af en toe wel steil. Een paar honderd meter 15%. De laatste kilometers gaan behoorlijk omhoog op een zanderig grindpad. Of een grinderig zandpad, daarover wil ik niet twisten. Uiteindelijk weet ik het allemaal te fietsen. Joke loopt deels. Ze wordt een keer zelfs geduwd door een Duitse rugzakpelgrim. Je moet ook zo op haar letten.
Helaas, als je zo via een achterafweggetje Santiago binnenkomt, staat er geen bord bij het begin van de bebouwde kom. Ok, dan geen foto. Proberen we over een paar jaar nog wel eens.

We gaan meteen door naar de kathedraal. De weg verder omhoog is pittig. Grote stukken 10-15% op de lokale keien, maar dan wel op de binnenring met stoplichten, rotondes en verkeerslichten. Om de helling te halen zou je willen slalommen (dan verlaag je het hellingspercentage), maar dat is op een drukke tweerichtingweg niet echt verstandig. Joke besluit te lopen. Ik rij gewoon door naar boven. Nou ja: gewoon? Je moet hier wel met de snelheid van het gemotoriseerde meekomen. Laten we zeggen, toch zo'n 10 kilometer per uur. Omdat Joke mij gister de kwalificatie 'berggeit' heeft gegeven, kan ik er ook niet onderuit. Het is een soort fietsen voor je leven. Twee minuten. Het is wel spannend, je kan niet halverwege stoppen. De tegenliggers kijken vreemd: hier fietst vast nooit iemand naar boven, laat staan metc volledige bepakking. Ergens moet ik een punt vinden waar ik kan gaan staan. Een eindsprint dus, waarbij ik moet speuren naar een mogelijke finish. Precies op het hoogste punt zie ik een gaatje in de rij tegenliggers met links een klein hoekje om te gaan staan. Met een onbescheiden doodsverachting en mijn laatste krachten gooi ik het stuur om. Overigens: door deze hellingshoek is het geen enkel probleem om een noodstop te maken: als je een halve seconde niet trapt rij je al teruguit.

Afijn, ik sta dus boven uit te blazen en zie Joke onderaan heel langzaam aan komen lopen. En dan bedoel ik echt: langzaam! Wat hebben de Santiagonezen hier namelijk gedaan? Op het toch al smalle trottoir hebben ze om de vijf meter paaltjes gezet om parkeren op de stoep onmogelijk te maken. Als je die paaltjes aan de rand van het trottoir zou zetten, zou dat logisch zijn. Maar als je die op een kwart van het trottoir zet, ja, probeer dan maar eens met je brede fietstassen ertussendoor te komen.

Ik zie Joke ploeteren, terwijl ik zelf sta uit te puffen van een topprestatie ver voorbij mijn kunnen. Ik denk: laat ik mijn hartslag eens opmeten. Leuk moment, zo tussen het razende verkeer. Ik kom op 112. Daarboven kom ik ook bij het hardlopen nooit. De huisarts heeft al eens gezegd, dat ik rustig tot 160 kan gaan, en dat dat zou betekenen dat ik nog veel reserves heb en dat ik dus nog veel harder en langer kan fietsen en rennen. Ik twijfel er nu aan. Hoe kan ik nu meer dan 'het meest' geven?

Als Joke ook boven is, is mijn hartslag weer beneden de 60. Zo rustig word ik van haar. Dan gaan we naar het plein van de kathedraal. Het is een verzamelplaats van arriverende pelgrims, te voet en per fiets. Sommigen zijn uitzinnig van blijdschap, anderen gaan gewoon stil hun weg. Uitgeputte mensen, mensen met zichtbaar herwonnen energie. Er worden foto's genomen. Veel selfies, maar ook fotografeert men elkaar. De foto van ons is door een losfietsende Italiaan gemaakt. Mensen liggen in de schaduw met hun hoofd op de rugzak. En er zijn er die gewoon vergeten hun rugzak af te doen. Daar tussendoor loopt de gewone toerist. Een bijzonder plein.

We gaan naar het hotel. Het heet 'Mexico', om meteen maar een ander werelddeel te introduceren. Ik denk dat de Amerikaanse president hier voorlopig niet komt logeren. Blij toe. Misschien dáárom kozen we voor dit onderdak. Of nee, het was omdat hier de fietsen voor de terugreis ingeleverd konden worden. Bij aankomst staat er al een Spaanse vertegenwoordiger van de firma Soetena klaar. Een hele amaibele man van 31. Hij komt van geboorte uit Mexico, maar is op zijn veertiende met zijn Galacische ouders teruggeëmigreerd. Hij vertelt dat in de Franco-tijd veel Galiciërs en Basken zijn vertrokken naar Mexico. In Mexico hebben ook jarenlang de Spaanse, de Galicische en de Baskische regeringen in ballingschap gezeten. Ik wist het niet. Het lijkt voor ons in Nederland misschien ver weg, maar het is toch een stuk wereldgeschiedenis. En actueel: over vluchten, verdreven worden en terugkeren. Over wonen, ver van je oorsprong in eigen gemeenschappen. Joke vraagt geïnteresseerd over het verschil tussen de Mexicaanse uitspraak en de Spaanse. Hij antwoordt dat dat niet aan de orde was omdat ze thuis altijd Galicisch spraken. Hij is dan ook heel enthousiast over Galicië, maar al Joke vraagt waar zijn hart ligt, zegt hij: 'Mexico'...

Ik moet ineens denken aan die keer dat ik in Bulawayo, Zimbabwe, was, in 2003. Er waren al weinig blanken meer. Op een zeker moment kwam ik bij de bibliotheek. Ik naar binnen. Toen ik zei, dat ik uit Nederland kwam, kreeg ik meteen een folder van de Bibliobus toegeschoven. Dezelfde als in Nederland. Toen ik duidelijk maakte dat ik dat wel heel bijzonder vond, zei de man aan de balie: 'O, dat valt wel mee, dan hebt u onze Friese bibliobus nog niet gezien.' Het volhouden van je eigen taal in den vreemde.

We lopen 's avonds in onze eigen, gekozen, ballingschap. In Santiago.. We zijn blij dat we hier drie dagen kunnen blijven.

Jan Marten